ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ

Η σχιζοφρένεια είναι μια χρόνια διαταραχή του εγκεφάλου που επηρεάζει περίπου το ένα τοις εκατό του πληθυσμού. Στην ενεργή φάση, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν παραληρητικές ιδέες, ψευδαισθήσεις, προβλήματα με τη σκέψη και τη συγκέντρωση και την έλλειψη κινήτρων. Ωστόσο, όταν τα συμπτώματα αυτά αντιμετωπίζονται, στα περισσότερα άτομα βελτιώνεται σημαντικά η ποιότητα ζωής.

Η πολυπλοκότητα στην εικόνα με την οποία εμφανίζεται η σχιζοφρένεια, μπορεί να αποτελεί μία εξήγηση γιατί υπάρχουν παρανοήσεις σχετικά με την διαταραχή. Η σχιζοφρένεια δεν σημαίνει διχασμό της προσωπικότητας ή πολλαπλή προσωπικότητα. Οι περισσότεροι άνθρωποι με σχιζοφρένεια δεν είναι επικίνδυνοι ή βίαιοι. Δεν είναι επίσης άστεγοι ούτε ζουν σε νοσοκομεία. Οι περισσότεροι άνθρωποι με σχιζοφρένεια ζουν με την οικογένειά τους ή σε δομές (πχ ξενώνες, οικοτροφεία, προστατευμένα διαμερίσματα).

Έρευνες έχουν δείξει ότι η σχιζοφρένεια εμφανίζεται σε άνδρες και γυναίκες εξίσου, αλλά μπορεί να έχει μια πρόωρη έναρξη στους άνδρες. Η συχνότητα εμφάνισης είναι παρόμοια ανεξάρτητα από φυλετικά κριτήρια. Η σχιζοφρένεια θεωρείται μια ανομοιογενής ομάδα διαταραχών γι΄αυτό και η εκδήλωση των συμπτωμάτων ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των ατόμων.

Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται αρχικά στην πρώιμη ενηλικίωση. Οι άντρες συχνά εμφανίζουν συμπτώματα κοντά στην ηλικία των 20 ετών και οι γυναίκες εμφανίζουν τα πρώτα σημεία ίσως και μια δεκαετία αργότερα.

Όπως και άλλες ψυχιατρικές διαταραχές η σχιζοφρένεια δεν εμφανίζεται από την μια μέρα στην άλλη. Πριν την πλήρη εκδήλωση, υπάρχουν πιο αδρές ενδείξεις, όπως προβληματικές σχέσεις, κακή σχολική επίδοση ή πτώση της σχολικής επίδοσης και μειωμένο κίνητρο.

Πριν τεθεί η διάγνωση της σχιζοφρένειας, ο ψυχίατρος εκτός από το λεπτομερές ιστορικό, πρέπει να προβεί σε οργανικό έλεγχο για να διερευνηθεί η χρήση ουσιών ή άλλες παθήσεις, τα συμπτώματα των οποίων μπορεί να μοιάζουν με την σχιζοφρένεια.

Οι μελέτες δείχνουν πως η σχιζοφρένεια οφείλεται  σε συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων και πως γεγονότα ζωής μπορούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο στην έναρξη και την πορεία της διαταραχής. Δεδομένου ότι πολλοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στην διαμόρφωση της τελικής εικόνας δεν υπάρχει μία αιτία για την εμφάνιση όπως δεν υπάρχει και ομοιομορφία μεταξύ των ατόμων με σχιζοφρένεια.

Στην ενεργό φάση, η σχιζοφρένεια χαρακτηρίζεται από επεισόδια στα οποία ο ασθενής δεν είναι σε θέση να διακρίνει μεταξύ πραγματικών και μη πραγματικών εμπειριών. Όπως και με οποιαδήποτε ασθένεια, η σοβαρότητα, η διάρκεια και η συχνότητα των συμπτωμάτων μπορεί να διαφέρουν. Ωστόσο, σε άτομα με σχιζοφρένεια, η συχνότητα εμφάνισης σοβαρών ψυχωτικών συμπτωμάτων μειώνεται συνήθως κατά τη διάρκεια της ζωής του ασθενούς. Η μη λήψη φαρμάκων σύμφωνα με τις οδηγίες, η χρήση οινοπνεύματος ή ναρκωτικών ουσιών και οι καταστάσεις άγχους τείνουν να αυξάνουν τα συμπτώματα. Τα συμπτώματα εμπίπτουν σε διάφορες κατηγορίες.

Η αντιμετώπιση μπορεί να βοηθήσει πολλούς ανθρώπους με σχιζοφρένεια να ζήσουν παραγωγική και ικανοποιητική ζωή. Όπως και με άλλες χρόνιες ασθένειες, κάποια άτομα τα καταφέρνουν καλύτερα και κάποια χρειάζονται μεγαλύτερη στήριξη και βοήθεια.

Η θεραπεία στην σχιζοφρένεια στοχεύει τα συμπτώματα και τις επιπτώσεις τους και όχι την ίδια την διαταραχή. Μεγάλος αριθμός αντιψυχωτικών φαρμάκων στοχεύει στη μείωση του αριθμού και της βαρύτητας των συμπτωμάτων της οξείας φάσης καθώς και στην πρόληψη των υποτροπών. Έτσι, όσο λιγότερα τα επεισόδια και όσο πιο γρήγορα υποχωρούν, τόσο καλύτερα η ποιότητα ζωής του ατόμου.

Η διάγνωση και θεραπεία μπορεί να περιπλέκεται από την κατάχρηση ουσιών. Η αντιμετώπιση της χρήσης θα πρέπει να γίνεται παράλληλα μαζί με την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της σχιζοφρένειας.

Αφού υποχωρήσουν τα συμπτώματα της οξείας φάσης, διάφοροι τύποι θεραπείας μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα να διαχειρίζονται καλύτερα την διαταραχή και να βελτιώσουν τη ζωή τους.

Οι ψυχολογικές θεραπείες, όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία ή η υποστηρικτική ψυχοθεραπεία, μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα και να ενισχύσουν την λειτουργικότητα των ατόμων. Άλλες παρεμβάσεις στοχεύουν στη μείωση του άγχους, στη στήριξη της απασχόλησης ή στη βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων και στην εκπαίδευση της εντόπισης των πρώιμων προειδοποιητικών σημείων υποτροπής με στόχο να παρατείνουν τις περιόδους ύφεσης.

Σημαντική είναι και η εμπλοκή της οικογένειας στην θεραπευτική διαδικασία, με εκπαίδευση και υποστήριξη της, ώστε να υπάρχει καλύτερη στήριξη του ατόμου που πάσχει. Η βοήθεια αυτή έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στην πρόληψη υποτροπών και τη βελτίωση της συνολικής ψυχικής υγείας των μελών της οικογένειας καθώς και του ατόμου με σχιζοφρένεια.

Για περισσότερες πληροφορίες, αξιολόγηση και αντιμετώπιση, επικοινωνήστε μαζί μας.